Voorstelling jaarverslag 'Kinderen tonen de weg'

Op donderdag 16 november 2023 stelde Vlaams kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens haar jaarverslag 2022-2023 voor in het Vlaams Parlement.

>> Herbekijk

Stem de samenleving beter af op wat kinderen nodig hebben: luister naar hun signalen 

Steeds meer kinderen en jongeren hebben ondersteuning nodig op school, in jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg of kinderpsychiatrie. Zelfs het aantal kleuters in het buitengewoon onderwijs steeg de voorbije tien jaar met 35%, terwijl de totale kleuterpopulatie over diezelfde periode met 3,5% daalde. 

Heel wat kinderen en jongeren kunnen terecht in de jeugdhulp en kunnen elke dag naar school. Maar er is een groep van kinderen en jongeren in een kwetsbare positie voor wie dat veel minder evident is. 

Kinderen verblijven te lang op ongeschikte plaatsen

Uit de meldingen en klachten bij het Kinderrechtencommissariaat blijkt dat nog veel te vaak structurele problemen aan de grondslag liggen van moeilijkheden voor kinderen en jongeren. Een groep kinderen blijft verstoken van de steun en hulp die ze nodig hebben, ondanks hun contact met voorzieningen en organisaties die de overheid voor hen inricht of erkent. Die kinderen gaan van noodoplossing naar noodoplossing. Daardoor verblijven ze bij gebrek aan beter veel te lang op ongeschikte plaatsen. Zoals in de kinderpsychiatrie, volwassenpsychiatrie of grootschalige, collectieve asielcentra. Of ze zitten op schooldagen thuis of in een voorziening omdat het op school niet lukt. 

Onvoorspelbaarheid weegt op kinderen

Elke dag door iemand anders in bed gestopt worden. Niet weten waar je volgend weekend zal slapen. En of je nog naar school mag gaan. Onvoorspelbaarheid weegt op kinderen. Het gebrek aan individuele aandacht, continuïteit en perspectief, met veel vragen en onzekerheid over de eigen toekomst, heeft ernstige gevolgen voor het welzijn van kinderen en jongeren. 

Kinderen middenin conflicten

Tegelijk is er een groep kinderen die geconfronteerd worden met conflicten: pestgedrag en geweld op school online of thuis. Of zitten ze middenin conflicten tussen hun ouders, omdat ze in een vechtscheiding zitten. 

Behoeften van kinderen écht voorop stellen

Als basisrechten niet gewaarborgd zijn, zoals het recht op hulp, op bescherming tegen geweld, op onderwijs, is het begrijpelijk dat een deel van de kinderen en jongeren moeilijk meekunnen in de samenleving. Toch geven ze vaak genoeg het signaal dat hun situatie moeilijk is. Soms stellen ze zelfs moeilijk hanteerbaar gedrag als er geen oplossing komt of lijdt hun welzijn eronder. Er is een inclusieve samenleving nodig die de behoeften van alle kinderen en jongeren écht vooropstelt. 

Samenleving aanpassen, niet andersom 

Als de samenleving niet voldoet aan de behoeften van kinderen en jongeren, moeten we de samenleving aanpassen. Niet andersom. Vaak weten kinderen en jongeren goed wat ze nodig hebben, tonen ze de weg. Maar schiet onze samenleving toch nog tekort om hun behoeften te zien en eraan tegemoet te komen. En om echt naar hen te luisteren en hun signalen te capteren. 

Kinderrechtencommissariaat is een echokamer

Vorig jaar kreeg het Kinderrechtencommissariaat 1.289 meldingen en klachten. Het Kinderrechtencommissariaat is een echokamer van de problemen waar kinderen en jongeren op botsen. De signalen komen van professionals en familieleden. De meeste meldingen gaan over onderwijs (42%), jeugdhulp (19%) en scheidingen (13%). Meldingen over problemen van kinderen op de vlucht komen op de vierde plaats (6,6%).  

Naast de kinderrechtencommissaris waren er nog bijzondere gasten

Kristel Verbeke

Kristel Verbeke leidde alles in goede banen.

Liene en Louise

Kristel Verbeke praatte met Liene en Louise van VZW KANS! (Kinderen Adviseren Na Scheiding) over hoe zij de scheiding van hun ouders beleefden en welke tips ze hebben voor andere jongeren.

Benjamin Dalle

Vlaams coördinerend minister Kinderrechten Benjamin Dalle reflecteerde op het jaarverslag ‘Kinderen tonen de weg’ .

Niels Boutsen

Niels Boutsen van Stoomboot (kleine liedjes in het Nederlands), bracht verschillende liedjes geschreven door jongeren uit een jeugdinstelling.

Voorstelling van het jaarverslag van het Kinderrechtencommissariaat 2022-2023: Kinderen tonen de weg

Kon je er niet bij zijn?

>> Herbekijk de volledige voorstelling van het jaarverslag

Terzake

De kinderrechtencommissaris was in de studio van Terzake op 16 november 2023. Herbekijk via VRT MAX

 

"Mensen die werken voor kinderen in moeilijke situaties doen elke dag wat ze kunnen. Maar door lange wachtlijsten wordt er soms te laat opgetreden, en wordt de situatie erger. Die wachtlijsten moeten echt worden aangepakt."@KRCommissaris Caroline Vrijens #terzaketv pic.twitter.com/PnCVMTqaAh

— Terzake (@terzaketv) November 16, 2023

Enkele artikels in de media:

>> VRT nws: Kinderrechtencommissaris waarschuwt: "Keten van jeugdhulp dreigt uiteen te vallen"

>> De Standaard: Te veel jongeren op de verkeerde plek: gedwongen opname in psychiatrie stijgt

>> Het Laatste Nieuws: Iedere twee dagen belandt een kind in Vlaanderen onder dwang in de psychiatrie: “En vaak hebben ze niet eens een stoornis”