Wat als je niet akkoord gaat met de evaluatiebeslissing van de school?

In juni krijgen leerlingen een eindbeoordeling van de school. De school evalueert leerlingen en beoordeelt wie de overstap kan maken naar een hoger jaar. Hoe een school evalueert en hoe ze leerlingen beoordeelt, staat in het schoolreglement. Ouders en jongeren die niet akkoord zijn met de eindbeoordeling moeten eerst in gesprek gaan met de schooldirectie. Een school moet toelichten hoe ze tot de eindbeoordeling komen. Dit gesprek kan verheldering brengen. Indien ouders en leerlingen na het gesprek nog steeds niet akkoord gaan dan kan men beroep indienen.

De eindbeoordelingen van kinderen en jongeren op school verloopt anders in het kleuteronderwijs, het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Ook de beroepsmogelijkheden of de betwistingsprocedures bij niet akkoord zijn verschillend.

Overstap van het kleuteronderwijs naar het basisonderwijs

Kinderen die 6 jaar worden voor 1 januari van het schooljaar mogen starten in het 1ste leerjaar als ze het jaar ervoor voldoende aanwezig zijn geweest. Dat betekent minimaal 290 halve dagen.

Elke kleuter van de derde kleuterklas krijgt ten laatste op 30 juni een schriftelijk advies over de overgang naar het 1ste leerjaar. Dat advies moet minstens gaan over de vraag of het kind voldoende Nederlands beheerst maar kan daarnaast ook over andere ontwikkelingsaspecten gaan. Bij een negatief advies moeten de redenen duidelijk vermeld worden.

Geen of een laattijdig advies geldt als een positief advies om de overstap te maken.

De school kan adviseren om een kind nog een jaartje langer in het kleuteronderwijs te houden maar het zijn uiteindelijk de ouders die beslissen. Uiteraard op voorwaarde dat het kind voldoet aan de toelatingsvoorwaarden om de overstap te kunnen maken naar het 1ste leerjaar.

Betwistingen eindbeoordelingen in het basisonderwijs 

In het basisonderwijs bepaalt de school hoe ze de vorderingen van de leerlingen meet en hoe ze daarover aan de ouders rapporteert. Afspraken over rapporten en evaluaties van leerlingen staan in het schoolreglement. 

De school beslist dat mijn kind het jaar moet overdoen. Mogen zij dat beslissen?
  • Ja, de school oordeelt autonoom of kinderen kunnen overgaan of het jaar beter opnieuw doen. Een school die beslist dat een leerling een jaar moet overzitten, moet deze beslissing schriftelijk motiveren en mondeling toelichten aan de ouders. De school moet ook aandachtspunten formuleren voor het nieuwe schooljaar. Zo kan men gericht rekening houden met de specifieke sterktes en minder sterke vaardigheden van de betrokken leerling. 
  • Er is geen officiële beroepsprocedure indien ouders niet akkoord gaan. Ouders kunnen een gesprek vragen met de directie en eventueel het CLB. Ze kunnen ook vragen aan het schoolbestuur om te bemiddelen, maar de school neemt steeds de uiteindelijke beslissing. Een beroepsprocedure is enkel voorzien bij het behalen van het getuigschrift in het basisonderwijs, dus bij de overstap van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs.
Ik ga naar een andere school als mijn kind moeten blijven zitten. Kunnen zij de beslissing veranderen?  

Ouders kunnen hun kind van school veranderen. Een andere school bepaalt op haar beurt in welke groep het de leerling plaatst. Een andere school is dus niet verplicht om de leerling te doen overzitten. Doorgaans volgt de nieuwe school wel het oordeel van de vorige school omdat scholen de beslissing tot zitten blijven motiveren vanuit de competenties, vaardigheden en draagkracht van een kind.

Mijn kind krijgt geen getuigschrift basisonderwijs. Kan ik beroep aantekenen?
  • Een kind dat een getuigschrift basisonderwijs haalt, gaat in het secundair onderwijs naar 1A. Wie geen getuigschrift haalt, gaat naar 1B. Wie op het einde van het lager onderwijs geen getuigschrift basisonderwijs haalt, heeft recht op een attest met de vermelding van het aantal en het soort gevolgde jaren lager onderwijs. Ook moet de school een schriftelijke motivatie en aandachtspunten formuleren voor de verdere schoolloopbaan. 
  • Ouders kunnen beroep aantekenen tegen de beslissing. De beroepsprocedure bestaat uit 2 fasen en is verplicht opgenomen in het schoolreglement. Lees dus zeker het schoolreglement grondig door bij niet akkoord over het getuigschrift.

Betwistingen eindbeoordelingen in het secundair onderwijs

In het secundair onderwijs bepaalt elke school zelf hoe ze de prestaties van de leerling beoordeelt,  bijvoorbeeld via toetsen en examens of permanente evaluatie. En op basis van welke criteria de leerling kan slagen. De informatie over het evaluatiebeleid staat verplicht in het schoolreglement.

Welk soort A- attest kan een leerling na het 1ste jaar krijgen?

Specifiek voor het 1ste jaar van de 1ste graad, zowel in 1A als 1B bestaan er drie soorten A-attesten. Een A-attest betekent dat een leerling mag overgaan. Maar na het 1ste jaar is er een opdeling:

  • Gewoon A-attest: de leerling gaat naar het 2de jaar
  • A-attest met verplichte remediëring voor het 2de jaar
  • A-attest met beperkte doorstroom naar één of meer basisopties of pakketten voor het 2de jaar.

Krijgt een leerling zo’n A-attest met uitsluitingen (clausulering) dan kun je in principe niet overzitten, tenzij het om een uitgebreide clausulering gaat. Bij een uitgebreide clausulering kan de school wel beslissen dat de leerling het jaar overdoet als de ouders daarom vragen.

Er bestaat dus geen B-attest na het 1ste jaar van de 1ste graad.

Gaat u niet akkoord met een A-attest met verplichte remediëring of het A-attest met beperkte doorstroom dan kan u hiertegen beroep indienen. De beroepsprocedure bestaat uit 2 fasen en de informatie staat verplicht in het schoolreglement. Het gaat hier om zeer korte en strikte termijnen. Leerlingen en ouders lezen dus best zo snel mogelijk het schoolreglement na. Een beroep moet steeds gemotiveerd zijn en de motivering voor niet akkoord moet reeds in de brief vermeld staan.

Ik ga niet akkoord met een oriënteringsattest B of C. Wat kan ik doen?

Bij niet akkoord met een B- of C-attest kunnen de ouders beroep indienen bij de beroepscommissie. Is de leerling ouder dan 18j dan moet de leerling dit beroep zelf indienen.

De beroepsprocedure bestaat uit 2 fasen en de informatie hierover staat verplicht in het schoolreglement. Het gaat hier om zeer korte en strikte termijnen. Leerlingen en ouders lezen dus best zo snel mogelijk het schoolreglement na. Een beroep moet steeds gemotiveerd zijn en de motivering voor niet akkoord moet reeds in de brief vermeld staan.

Meer weten?

Het klachtenteam van het Kinderrechtencommissariaat kan niet beoordelen of een eindoordeel of oriënteringsattest van leerlingen correct is of niet. We doen geen onderzoek naar de manier waarop leerlingen beoordeeld worden omdat dat onder de autonomie van de school en de leerkrachten valt. We kunnen dus niet bemiddelen om de beslissing tot zittenblijven ongedaan te maken of om een B- of C-attest te veranderen. We informeren over de regelgeving en procedures en verwijzen door. 

Heldere en meer uitgebreide informatie vind je op de website van het Departement Onderwijs en Vorming:

Kleuteronderwijs:

Naar de kleuterschool

Basisonderwijs:

Naar de lagere school 
Overgaan of zittenblijven in het basisonderwijs 
Getuigschrift basisonderwijs 

Secundair onderwijs:

Niet akkoord met een evaluatiebeslissing
Overgaan of zittenblijven in het secundair onderwijs
Diploma's en studiebewijzen in het secundair onderwijs

Meer informatie over rechten en plichten van leerlingen op school? Contacteer de Informatiepunten van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming:

Informatiepunt voor ouders en leerlingen in het basisonderwijs
Informatiepunt voor ouders en leerlingen in het secundair onderwijs