Maak afstandsleren minder afstandelijk

Sinds november 2020 geldt voor de tweede en derde graad secundair onderwijs het pandemiescenario: leerlingen volgen maximaal 50% van de lestijd op school, de rest verloopt via afstandsonderwijs. Scholen verschillen sterk in hun aanpak. Veel jongeren lopen door het afstandsonderwijs mentaal en fysiek op de toppen van hun tenen. Ze ervaren stress, voelen zich eenzaam en onzeker, krijgen te veel taken en maken zich zorgen over hun schoolresultaten en de beperkte begeleiding die ze krijgen.
Soms kunnen jongeren die we horen het zelf nog wel behappen, maar maken ze zich zorgen om hun klasgenoten die het minder makkelijk hebben en waarmee de contacten opdrogen. Voor veel leerlingen in de tweede en derde graad secundair onderwijs is het belangrijkste knelpunt dat ze niet voltijds naar school kunnen. We juichen de beslissing van het overlegcomité van vrijdag 5 maart 2021 toe, die na de paasvakantie 100% contactonderwijs voor deze leerlingen terug mogelijk maakt.

Zolang (of wanneer) het regime van deeltijds contactonderwijs – deeltijds afstandsleren noodzakelijk blijkt, bevelen wij aan dringend werk te maken van een duidelijk referentiekader voor kwaliteitsvol afstandsonderwijs en begeleiding van scholen. 

We vragen aandacht voor de volgende knelpunten in de wijze waarop veel scholen het afstandsonderwijs realiseren:

• Gemis aan interactie met de leerkrachten, zowel over de lesinhoud als over hoe de leerlingen het afstandsonderwijs (en de hele context) ervaren
• Gemis aan interactie met de klasgenoten
• Gemis aan schoolgerelateerde ervaringen en symbolische momenten
• Te grote taaklast voor leerlingen
• Onvoldoende aandacht voor welbevinden van de leerlingen
• Onvoldoende aandacht voor leerlingen met specifieke onderwijsnoden
   

Daarnaast is er de specifieke problematiek van leerlingen die een opleiding tot contactberoep volgen in het stelsel van deeltijds leren deeltijds werken en door de beperkende coronamaatregelen geen stages op de werkvloer kunnen volgen. Zij hebben geen perspectief op het voltooien van hun opleiding.
Verder blijft de toegang van leerlingen tot de digitale technologieën een aandachtspunt. Een substantieel deel van de leerlingen mist nog steeds de nodige basismaterialen (computer, recent tekstverwerkingsprogramma, …) én een stabiele internetverbinding.

In deze knelpuntennota focussen we op knelpunten die met ‘afstandsonderwijs’ te maken hebben, met of zonder digitale component. Voor aspecten die aan de digitale component gelieerd zijn, zoals de digitale kloof, verwijzen we naar onze aanbevelingen bij de conceptnota Digisprong.